Tranh chấp ranh đất là một trong những tranh chấp rất phổ biến hiện nay. Nếu đơn giản, các bên có thể tự hòa giải để sớm kết thúc tranh chấp. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, các bên không thể thống nhất dù đã được hòa giải. Vậy, với những trường hợp này thì sẽ giải quyết như thế nào? Trình tự, thời gian, thủ tục thực hiện ra sao? Tham khảo ngay nội dung dưới đây để biết thông tin chi tiết nhé!
Quy định về xác định ranh giới đất liền kề
Cần xác định rõ ranh giới đất trước khi tiến hành giải quyết tranh chấp ranh giới đất liền kề
Để giải quyết tranh chấp ranh đất, việc xác định ranh giới giữa các thửa đất đóng vai trò rất quan trọng. Theo quy định tại khoản 1 Điều 175 Bộ luật Dân sự 2015, ranh đất giữa các thửa đất bên cạnh được xác định qua thỏa thuận hoặc theo quyết định của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. Ngoài ra, còn được xác định thông qua tập quán địa phương hoặc quá trình sử dụng đất từ 30 năm trở lên mà không có tranh chấp.
Việc xác định ranh đất thông qua cơ quan có thẩm quyền được hướng dẫn tại khoản 1 Điều 11 Thông tư 25/2014/TT-BTNMT, cụ thể như sau:
“1. Trước khi đo vẽ chi tiết, cán bộ đo đạc phải phối hợp với người dẫn đạc (là công chức địa chính cấp xã hoặc cán bộ thôn, xóm, ấp, tổ dân phố,… để được hỗ trợ, hướng dẫn việc xác định hiện trạng, ranh giới sử dụng đất) cùng với người sử dụng, quản lý đất liên quan tiến hành xác định ranh giới, mốc giới thửa đất trên thực địa, đánh dấu các đỉnh thửa đất bằng đinh sắt, vạch sơn, cọc bê tông, cọc gỗ và lập bản mô tả ranh giới, mốc giới thửa đất để làm căn cứ thực hiện đo đạc ranh giới thửa đất; đồng thời, yêu cầu người sử dụng đất xuất trình các giấy tờ liên quan đến thửa đất (có thể cung cấp bản sao các giấy tờ đó không cần công chứng, chứng thực).
2. Ranh giới thửa đất được xác định theo hiện trạng đang sử dụng, quản lý và chỉnh lý theo kết quả cấp giấy chứng nhận, bản án của Tòa án có hiệu lực thi hành, kết quả giải quyết tranh chấp của cấp có thẩm quyền, các quyết định hành chính của cấp có thẩm quyền có liên quan đến ranh giới thửa đất.
Trường hợp đang có tranh chấp về ranh giới thửa đất thì đơn vị đo đạc phải có trách nhiệm báo cáo bằng văn bản cho Ủy ban Nhân dân cấp xã nơi có thửa đất để giải quyết. Trường hợp tranh chấp chưa giải quyết xong trong thời gian đo đạc ở địa phương mà xác định được ranh giới thực tế đang sử dụng, quản lý thì đo đạc theo ranh giới thực tế đang sử dụng, quản lý đó; nếu không thể xác định được ranh giới thực tế đang sử dụng, quản lý thì được phép đo vẽ khoanh bao các thửa đất tranh chấp; đơn vị đo đạc có trách nhiệm lập bản mô tả thực trạng phần đất đang tranh chấp thành 02 bản, một bản lưu hồ sơ đo đạc, một bản gửi Ủy ban Nhân dân cấp xã để thực hiện các bước giải quyết tranh chấp tiếp theo theo thẩm quyền.”
Phương án hòa giải, giải quyết tranh chấp ranh đất giữa các hộ gia đình
Để giải quyết tranh chấp ranh giới thửa đất, các bên có thể thỏa thuận, hòa giải tự nguyện hoặc hòa giải bắt buộc (hòa giải bởi cơ quan chức năng có thẩm quyền).
Hòa giải tự nguyện
Trong mọi tranh chấp, bao gồm tranh chấp ranh đất, Nhà nước luôn khuyến khích các bên hòa giải tự nguyện. Theo đó, để giải quyết tranh chấp thửa đất, các bên nên thương lượng với nhau để tìm được cách xử lý phù hợp nhất. Trong trường hợp không thể tự hòa giải, các bên có thể thông qua hòa giải viên (được quy định tại Luật Hòa giải cơ sở) để giải quyết và kết thúc tranh chấp ranh đất.
Hòa giải bắt buộc
Nếu đã thông qua hòa giải viên mà 2 bên vẫn chưa thể giải quyết thì bắt buộc phải gửi đơn đến UBND cấp xã nơi có tranh chấp về ranh giới đất. Tại đây, kết quả sẽ được chia thành 2 trường hợp: hòa giải thành công và hòa giải không thành.
Hòa giải thành công
UBND cấp xã sẽ làm việc trực tiếp với đại diện 2 bên liên quan đến tranh chấp ranh đất và tiến hành hòa giải, kết thúc tranh chấp.
Hòa giải không thành
Trường hợp không thể hòa giải tại UBND cấp xã, 2 bên tiếp tục được hòa giải tại UBND cấp huyện, cấp tỉnh.
Cơ quan nào có thẩm quyền giải quyết tranh chấp ranh giới quyền sử dụng đất?
Theo quy định tại Điều 202, Điều 203 Luật Đất đai 2013, các cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp ranh đất bao gồm:
- Chủ tịch Ủy ban Nhân dân cấp xã có thẩm quyền giải quyết tranh chấp ranh đất bằng hình thức hòa giải tại cơ sở.
- Chủ tịch Ủy ban Nhân dân cấp tỉnh và cấp huyện có thẩm quyền đối với trường hợp đương sự không có các giấy tờ liên quan đến đất đai.
- Tòa án Nhân dân nếu đương sự nộp đơn khởi kiện.
Lưu ý:
- Chủ tịch Ủy ban Nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền đối với tranh chấp ranh đất mà một bên là tổ chức, cơ sở tôn giáo, người Việt Nam định cư nước ngoài và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.
- Chủ tịch Ủy ban Nhân dân cấp huyện sẽ có thẩm quyền giải quyết tranh chấp giữa hộ gia đình, cá nhân và cộng đồng dân cư.
>>> Xem thêm: Tư vấn thủ tục hoàn công nhà
Thời gian khởi kiện tranh chấp ranh đất
Thời hạn khởi kiện tranh chấp ranh giới đất là khác nhau với từng trường hợp cụ thể
Thời hạn khởi kiện tranh chấp ranh đất được quy định tại khoản 3, khoản 4 Điều 159 của Bộ luật Tố tụng dân sự 2011 như sau:
“3. Thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự được thực hiện theo quy định của pháp luật. Trường hợp pháp luật không có quy định về thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự thì thực hiện như sau:
a) Tranh chấp về quyền sở hữu tài sản; tranh chấp về đòi lại tài sản do người khác quản lý, chiếm hữu; tranh chấp về quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai thì không áp dụng thời hiệu khởi kiện;
b) Tranh chấp ranh đất không thuộc trường hợp quy định tại điểm a khoản này thì thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự là hai năm kể từ ngày cá nhân, cơ quan, tổ chức biết được quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm.
Thời hiệu yêu cầu giải quyết việc dân sự được thực hiện theo quy định của pháp luật. Trường hợp pháp luật không có quy định về thời hiệu yêu cầu thì thời hiệu yêu cầu để Tòa án giải quyết việc dân sự là một năm, kể từ ngày phát sinh quyền yêu cầu, trừ các việc dân sự có liên quan đến quyền dân sự về nhân thân của cá nhân thì không áp dụng thời hiệu yêu cầu.”
Trình tự giải quyết tranh chấp ranh giới đất
Theo quy định tại Điều 202, Điều 203 Luật Đất đai 2013 và Mục 4, Chương 7 Nghị định 43/2014/NĐ-CP được sửa đổi bởi Nghị định 01/2017/NĐ-CP, trình tự giải quyết tranh chấp ranh đất như sau:
- Bước 1: Các bên có liên quan tự hòa giải thông qua thỏa thuận, bàn bạc trên tinh thần tự nguyện, tôn trọng lợi ích của nhau. Trong trường hợp không hòa giải được, các đương sự có quyền nộp đơn lên Ủy ban Nhân dân cấp xã để yêu cầu giải quyết tranh chấp.
Trình tự giải quyết tranh chấp ranh giới đất bắt đầu từ việc tự thỏa thuận hòa giải giữa các bên liên quan
- Bước 2: Sau khi tiếp nhận đơn, Ủy ban Nhân dân cấp xã sẽ có trách nhiệm thẩm tra, xác minh nguyên nhân và thu thập các tài liệu có liên quan đến việc tranh chấp ranh đất. Sau đó, Ủy ban Nhân dân cấp xã phải thành lập hội đồng hòa giải tranh chấp và tiến hành tổ chức cuộc họp có sự tham gia, có mặt đầy đủ của các bên liên quan (bao gồm các bên tranh chấp ranh đất và thành viên hội đồng hòa giải). Đồng thời, lập biên bản hòa giải ghi lại nội dung buổi hòa giải.
Lưu ý: Việc hòa giải chỉ được tiến hành khi các bên tranh chấp đều có mặt. Trong trường hợp nếu một bên tranh chấp vắng mặt đến lần thứ hai thì được coi là việc hòa giải không thành. Thủ tục hòa giải tranh chấp ranh đất tại Ủy ban Nhân dân cấp xã được thực hiện trong thời gian không quá 45 ngày, kể từ ngày nhận được đơn.
- Bước 3: Nếu tranh chấp ranh đất không thể hòa giải tại Ủy ban Nhân dân cấp xã, các đương sự có quyền nộp đơn lên Ủy ban Nhân dân cấp huyện và cấp tỉnh để được giải quyết.
- Bước 4: Sau khi tiếp nhận đơn, chủ tịch ủy ban cấp có thẩm quyền giao trách nhiệm cho cơ quan tham mưu giải quyết. Cơ quan này có nhiệm vụ thẩm tra, xác minh và tổ chức hòa giải giữa các bên tranh chấp, tổ chức cuộc họp các ban, ngành có liên quan để tư vấn luật tranh chấp ranh giới đất (nếu cần thiết) và hoàn chỉnh hồ sơ trình chủ tịch ủy ban cùng cấp.
- Bước 5: Nếu các bên đương sự không đồng ý với quyết định giải quyết tranh chấp ranh giới đất của chủ tịch Ủy ban Nhân dân cấp huyện, cấp tỉnh thì có thể nộp đơn khiếu nại lên Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường.
Lưu ý: Trong quá trình giải quyết tranh chấp ranh giới đất, ngay từ bước thứ hai, các đương sự có quyền khởi kiện ra Tòa án Nhân dân để được giải quyết theo quy định của pháp luật.
Án phí khi khởi kiện tranh chấp ranh đất
Tranh chấp về ranh giới sử dụng đất, các bên sẽ phải chịu án phí dân sự sơ thẩm. Mức án phí sẽ thay đổi theo từng trường hợp và được quy định cụ thể tại khoản 2 Điều 27 Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14 như sau:
“a) Trường hợp tranh chấp về quyền sở hữu tài sản và tranh chấp về quyền sử dụng đất mà Tòa án không xem xét giá trị, chỉ xem xét quyền sở hữu tài sản và tranh chấp về quyền sử dụng đất của ai thì đương sự phải chịu án phí dân sự sơ thẩm như đối với trường hợp vụ án không có giá ngạch;
b) Trường hợp tranh chấp về quyền sở hữu tài sản và tranh chấp về quyền sử dụng đất mà Tòa án phải xác định giá trị của tài sản hoặc xác định quyền sở hữu quyền sử dụng đất theo phần thì đương sự phải chịu án phí dân sự sơ thẩm như trường hợp vụ án có giá ngạch đối với phần giá trị mà mình được hưởng.”
Luật sư tư vấn giải quyết tranh chấp ranh giới quyền sử dụng đất
Khi xảy ra tranh chấp ranh giới đất, bạn nên nhờ đến sự hỗ trợ của luật sư để giải quyết nhanh chóng, đúng quy định, đảm bảo quyền lợi
Hiện nay, giải quyết tranh chấp về ranh giới quyền sử dụng đất giữa các hộ gia đình liền kề tồn tại nhiều vấn đề phức tạp, nếu không hiểu rõ và thực hiện đúng quy định thì có thể kéo dài đến vài năm. Chính vì thế, hiện nay, để giải quyết tranh chấp ranh đất nhanh chóng, hiệu quả, các bên có liên quan thường nhờ đến sự hỗ trợ của các công ty tư vấn luật. Trong đó, tiêu biểu là Công ty Luật Cộng Đồng Vạn Tín.
Đây là đơn vị đã có nhiều năm kinh nghiệm chuyên tư vấn luật, giúp các cá nhân, tổ chức hiểu rõ và giải quyết tranh chấp trong thời gian sớm nhất, đảm bảo tối đa quyền lợi. Với những hiểu biết sâu rộng và kinh nghiệm dày dạn về ngành Luật cùng sự tận tâm trong công việc, đội ngũ luật sư tại Công ty Luật Cộng Đồng Vạn Tín luôn sẵn sàng tư vấn miễn phí và thực hiện mọi thủ tục liên quan để bạn có thể giải quyết tranh chấp một cách hiệu quả, đúng quy định và tối ưu thời gian, chi phí nhất.
Trên đây, chúng tôi đã tư vấn, giải quyết tranh chấp ranh đất liền kề giữa các hộ gia đình, mong rằng đã giúp bạn có thêm những thông tin hữu ích. Trong trường hợp bạn cần được tư vấn cụ thể hơn hoặc cần hỗ trợ các vấn đề pháp lý khác, hãy liên hệ ngay với dịch vụ luật sư của Công ty Luật Cộng Đồng Vạn Tín nhé!
THÔNG TIN LIÊN HỆ
Luật sư PHẠM THỊ NHÀN – Hotline: 0968.605.706 hoặc 0909.257.165
– Website chuyên đất đai: https://luatsunhadathcm.com/
– Website chuyên ly hôn: https://luatsulyhon.com.vn/
– Youtube: https://www.youtube.com/channel/UCRVhgDnAXEWUVDum80drWTQ
– Fanpage: https://www.facebook.com/LU%E1%BA%ACT-S%C6%AF-NH%C3%80-%C4%90%E1%BA%A4T-1057002254479124
– Tư vấn đất đai: https://luatsunhadathcm.com/tu-van-dat-dai/
– Kinh nghiệm mua bán nhà đất: https://www.youtube.com/watch?v=8nh2yE9Mth4
